TÜKETİCİ BÜLTENİ
Tüketici hak ihlalleri ile mücadele eden Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED)’na bileşeni Tüketici Başvuru Merkezi’nce (TBM) tüketici konusunda gelişmeleri sizler için Tüketici Bülteninde derledik.
TÜKETİCİ GÜNDEMİNDE GEÇEN HAFTA
TÜKONFED’DEN ÇAĞRI
Tüketici Konfederasyonu TÜKONFED Bankacılık Komisyonu Başkanı Hüseyin Ölmez; Türkiye Bankalar Birliği, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumuna (BDDK) çağrıda bulundu.
Ölmez yaptığı açıklamada “ Gün kârlarınızı katlama için fırsat değil, toplumsal sorumluluk günüdür. Bazı banka şubelerinin de enkaz altında kaldığı düşünülürse, vadesi gelen tüm kredi borçları için ilan edilen Olağanüstü HAL’e paralel olarak 6 aylık Mücbir sebep kabul edilmeli; 6 aylık döneme intikal eden tüm taksit ödemeleri faizsiz ertelenerek yapılandırılmalıdır” dedi.
DEPREMZEDELERİN ABONELİK SÖZLEŞMELERİNİ İPTAL HAKKI BULUNUYOR
Deprem mağduru vatandaşların “mücbir sebep” kapsamında abonelik ve hizmet sözleşmelerini iptal etmesi imkanı bulunuyor.
Abonelik Sözleşmeleri Yönetmeliği‘ne göre, tüketici, belirsiz süreli veya bir yıl ve daha uzun abonelik sözleşmesini herhangi bir gerekçe göstermeden ve cezai şart ödemeden istediği zaman feshetme hakkına sahip bulunuyor. Süresi bir yıldan az abonelik sözleşmesinde de tüketicinin hizmetten yararlanmasına engel olabilecek geçerli bir sebebin varlığı halinde sözleşme feshedilebiliyor.
Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada; “OHAL ilan edilen bölgede tahakkuk etmiş ve edecek tüm faturaların dondurulmasını, hayatını veya evlerini kaybetmiş vatandaşların abonelikleriyle ilgili yükümlülüklerin sonlandırılmasını, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun (BTK) da telekomünikasyon sektörüne yönelik abonelikler konusunda düzenleme yaparak ilgili şirketlere bildirmesi, İnternet, cep telefonu, sabit telefon, dijital televizyon yayıncılığı hizmetleri sunan işletmelerin, OHAL ilan edilen ve depremden etkilenen 10 ilimizdeki aboneliklerinde ilgili tüketicilere şefkatli yaklaşmaları, alacak ve icra takibinde bulunmamaları sağlanmalı” dedi.
Telekomünikasyon sektörü dışındaki aboneliklere ilişkin de değerlendirmede bulunan Ağaoğlu, “Ayrıca, bu illerdeki spor salonu, dershane, kurs ve benzeri abonelikler, Ticaret Bakanlığının yapacağı bir düzenlemeyle askıya alınmalı. Mücbir sebep nedeniyle varsa tüketicilerin mükellefiyeti sona erdirilmeli. Hizmet almak isteyen kendisi başvurduğu takdirde hizmet kaldığı yerden devam ettirilmeli. Sözleşmelerinin sonlanmasını isteyen tüketicilerin yapmış olduğu ödemelerden aldıkları hizmet tutarı düşülerek, kalan tutar kendilerine iade edilmelidir. Kalan abonelik tutarının iadesinde sorun yaşayan tüketici, tüketici hakem heyetlerine 66 bin liraya kadar uyuşmazlıklarda internetten başvuru yapabilir.”
DEPREM, TÜRKİYE VE HUKUK
TÜKONFED Hukuk Komisyonu Başkanı Em. Hâkim İzzet Doğan; “Ulusumuza geçmiş olsun. Gün yaraları sarma ve dayanışma günüdür. Yapılacak yardımlar eş güdümlü olarak yapılmalı ve doğru adres seçilmelidir. Ülkemiz dünyanın en aktif deprem kuşaklarından birinin üzerinde bulunmaktadır ve Türkiye’de 1903-1999 yılları arasında, depremlerde oluşan toplam can kaybının 81.630 kişi, bu depremlerin neden olduğu ağır hasarlı bina sayısının toplamının ise 463.494 olduğunu unutmamak gerekir” dedi.
Deprem olayının diğer doğal afetler gibi önlenemez olduğunu ancak depremden ötürü oluşacak zararların azaltılabileceğini bunu sağlayabilmek için önlemler alınması gerektiğinin altını çizen Doğan, gerek kamuya ait ve gerekse özel yapılardaki mimar ve mühendislik hizmetlerinin ayıplı olması ve ayrıca denetimin yetersizliği nedeni ile oluşan zararların büyüdüğünü de işaret etti.
Doğan açıklamalarını, “Koşulları varsa, oluşan maddi ve manevi zararlardan, yüklenici ruhsata aykırı ayıplı yapı yapmaktan dolayı sorumludur. Projeyi yapan da sorumludur. Yani kusurlu yüklenici ile projeyi yapan da ortak sorumlu kabul edilebilir. Bu anlamda eksik ve hatalı, malzemesi iyi olmayan, projesi uygun çizilmeyen yapılar için yüklenici hatalı ve kusurlu sayılır. Bu kusurun da hem parasal olarak hukuki ve hem de cezai sorumluluğu vardır” şeklinde sürdürdü.
HURDAYA DÖNEN BİNLERCE ARAÇ, BELEDİYEYE AİT ASFALT İŞLEME TESİSLERİNİN BULUNDUĞU ALANDA TOPLANDI. PEKİ BULUNAMAYAN ARAÇLAR İÇİN KASKO ÖDEMESİ YAPILACAK MI?
Tüketici Konfederasyonu Sigorta Komisyonu Başkanı Turusan Bağcı; “Deprem bölgesinde şu anda hiçbir şirket sigorta yapmıyor. Çünkü hasar olup olmadığının tespiti yapılmadı. Zaten Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SDDK) geçtiğimiz günlerde bir yazı yayınladı. 72 saat boyunca bölgede sadece mevcut poliçeler yenilenecektir. Bir kişinin konut poliçesi var, kaskosu var onlar yenileniyor. Ama yeni poliçelerin yapımı durduruldu. Hasar tespitleri yapılıp evin, aracın, iş yerinin sağlam olduğu belgelendikten sonra ancak yapılabilir.
Araçları bulmak için genelde kişinin adresine bakılıyor. Kayıp olması, tamamen hasarlı olması kasko ve sigorta kapsamındadır. Kaskoları varsa bu kişiler ödemelerini çok rahatlıkla alacaklardır.”
DEPREMDE HANGİ EV VE ARABALARIN HASARI ÖDENECEK?
İstanbul Sigorta Acenteleri Derneği Başkanı Berrin Dinç; “Depremde 35 bini aşkın insan hayatını kaybederken binlerce bina yıkıldı ya da hasar aldı. Bunların yanı sıra depremde araçlar da ağır hasar gördü. Sigortası zorunlu deprem sigortası yatıranlar, ev sigortası yaptıranlar ve araçlar için kasko sigortası yaptırılanların hasarlarının karşılanacak. Poliçelerde deprem teminatı ve doğal afet teminatlarının mevcuttur. Zorunlu deprem sigortası devletindir. Bu sigortayı yaptıranların hasarları karşılanacak. Ev sigortası olanların eşyaları da dahil zararı karşılanacak” dedi.
Tüketici Konfederasyonu Başkanvekili Av. İbrahim Güllü; “Depremde yıkılan veya oturulamaz hale gelen konutlar için deprem sigortası yaptıranlar için öncelikle DASK devreye girecek. DASK inşaat maliyetini karşılıyor ama bina bedelinin çoğunluğunu karşılamaz. Konut sigortasında ek tamamlama teminatı bulunanlar, DASK’ın karşılamadığı inşaat maliyetini sigorta şirketinden alabilecek.
Sigorta ile karşılanamayan hasarlar için kusur durumuna göre yapı denetimi, proje sorumlusu gibi kişilerden tazminat hakları olur. Konutun içinde ölüm yaralanma olanlar için de davalar açılabilir. Vatandaşlarımız, mutlaka ilgililer hakkında şikâyetçi olsunlar. Açılacak ceza davalarına müdahil olsunlar.”
25 KASIM’DAN ÖNCEKİ DASK İÇİN DAHA AZ TAZMİNAT ÖDENECEK
Tüketici Konfederasyonu Sigortacılık Komisyonu Üyesi Osman TÜKEN; “DASK sigortasını 25 Kasım 2023 tarihinden sonra yaptırmış olan vatandaşlara metrekare başına 3.016 TL sigorta bedeli ödenecek. 100 metrekare ev için 301.600 TL ödenecek. Bu tutardan yüzde 2 kesinti yapılacak. DASK’ı 25 Kasım 2023 tarihinden önce yapanlara ise metrekare başına 1.508 TL ödenecek. 25 Kasım öncesi yaptırdığı sigortanın zeyilname ile prim farkını ödeyenler de 3.016 TL üzerinden tazminat alacaklar.
Örneğin, geçen yıl mayıs ayında sigorta yaptırıp sonradan prim farkını ödemeyen bir depremzedenin evi 100 metrekare ise 150.080 TL tazminat alacak.
Konut sigortasında tamamlayıcı deprem teminatı olanlar, DASK’tan sonra kalan inşaat maliyetini konut sigortasını yaptırdıkları şirketten alacaklar. Konut sigortası yaptıran vatandaşlar, sigorta şirketine başvurarak hasar tespiti yaptıracaklar. Ev tamamen yıkılmışsa eşyalar için sigorta poliçesindeki beyan üzerinden ödeme yapılır” değerlendirmesinde bulundu.
Tüketici Başvuru Merkezi
Hazırlayan: Av. İbrahim GÜLLÜ